Maduro is een opera (of musical?) over het ontstaan van Madurodam, én over een verboden liefde, verzet en verraad, in tijden van oorlog. De makers noemen het een “stadsopera”, die het verhaal vertelt van de jonge oorlogsheld George Maduro, zijn (liefdes)leven, zijn heldendom en zijn tragische dood, verweven met het verhaal over het ontstaan van Madurodam: een attractie die graag door het fundament van de samenleving bezocht wordt, tevens monument voor George Maduro.
George Maduro: Alexander de Jong, Bep Boon van der Starp: Doris Baaten, Hedda de Haseth Möller: Marlies Ruijgrok, vader Jossy Maduro: Frank Dolphin Wong, moeder Beca Maduro: Herma van Piekeren, Anton (broer van Hedda, vriend van George): Max Bruins, Onbekende Soldaat: Joris van de Waterbeemd
Bijrollen: Theaterkoor Dario Fo van Kwekers in de kunst, Jeugdtheaterschool Rabarber
Regie: Jeroen Lopes Cardoza; Libretto: Pieter van de Waterbeemd; Muziek: Bob Zimmerman; Muzikale leiding: Rick Schoonbeek; Orkest: Residentie Orkest; Dans: De Dutch Don’t Dance Division
Regie: 3,5*
Muziek: 4*
You can have any review automatically translated. Just click on the Translate button,
which you can find in the Google bar above this article.
MADURO
Als trouwe lezer van Opera Gazet weet u als geen ander dat wij, de redactie en onze recensenten van Australië tot New York en Milaan, de positieve insteek altijd verkiezen boven gemelijke korzeligheid. Laten wij ook nu met een compliment beginnen: wij bezochten de opera/musical (de productie wordt een opera genoemd, maar “musical” hadden wij ook geloofd) Maduro en werden bij de voorbereiding getroffen door de uitstekende begeleidende teksten. Relevant en helder, zonder de ergerlijke boldoenerij die de monsterlijke teksten van DNO en Spanga kenmerken.
Een opera over Maduro, zo had ik bij geruchte vernomen. Ons hoofdstedelijke Ajax-hart bloeide op: een opera over Hedwiges Eduard Martinus Maduro, die van 2002 tot en met 2008 het shirt der Godenzonen droeg. Het mocht niet zo zijn. De opera-Maduro bleek de Maduro van Madurodam te zijn. Wij hopen dat wij niet de enigen zijn die nooit hebben stilgestaan bij de naam “Madurodam”, de miniatuurstad die wij zo’n 60 jaar geleden met onze ouders bezochten en nu bij ons onmiddellijk het trauma van anderhalf uur pure verveling laat herbeleven. Uit de categorie eens maar nooit weer. Zoiets als een bezoek aan het Koninklijk Paleis op de Dam.
Wij moeten schuldbewust erkennen dat wij, ondanks een dagelijkse preoccupatie met onze voormalige koloniën, nog nooit van de Curaçaose (helaas blanke, het is niet anders) Nederlandse student George John Lionel Maduro (1916 – 1945) hadden gehoord. In de meidagen van 1940 had hij zich als officier der Nederlandse cavalerie onderscheiden in de zgn. “Slag om de Residentie”. Na de capitulatie sloot hij zich aan bij het verzet. Maduro werd vermoord in Dachau.
Over deze verzetsheld én over het naar hem genoemde Madurodam werd een opera gemaakt, die op donderdag 1 september haar première beleefde en nog bij te wonen is t/m woensdag 7 september in het Haagse “Amare”.
Wij bezoeken, contrary to popular belief, graag nieuwe opera’s. Nieuw als in recent gecomponeerd en gelibretteerd. Een groot voordeel is allereerst dat er sui generis niet geactualiseerd/verminkt kan worden: een pasgeboren baby behandelt men immers ook niet met kwakzalverige anti-aging surrogaten. En ook: men komt meer dan eens voor genoeglijke verrassingen te staan.
Ook deze “stadsopera”, waarin operazangers naast amateurs en een musicalster optreden, kan in grote lijnen als een positieve ervaring worden bijgeschreven. De grootschaligheid ervan, natuurlijk niet per se een pluspunt, verdient een pluim voor de initiatiefnemers en artistieke leiding. Of het idee om ook amateurs mee te laten doen een gelukkige beslissing was, valt te betwijfelen. Er waren behoorlijke (ook kwalitatieve) verschillen tussen de drie bloedgroepen. Doris Baaten zingt musical, Alexander de Jong en Frank Dolphin Wong zingen opera, hetgeen stimmlich tot een enigszins hybride geheel leidde.
Inhoud. De rode draad is Bep Boon van der Starp. Aan de naam kunt u al zien dat deze dame in het verzet heeft gezeten. Zij nam na de oorlog het initiatief om een miniatuurstad te bouwen. De opbrengst van de toegangsgelden wilde zij aan een goed doel schenken, in eerste instantie dacht zij aan de ongelukkigen die waren getroffen door de vliegende tering. Bep Boon van der Starp was bevriend met de welgestelde ouders van bovengenoemde George Maduro; zij zagen in het toekomstige Madurodam een monument voor hun door de nazi’s vermoorde zoon, en stelden een startkapitaal ter beschikking. Dan begint het gesteggel met bovenbazen om Madurodam ook werkelijk uit het grondje te stampen.
In de opera wordt het verhaal van Bep Boon van der Starp, vertolkt door musicalster Doris Baaten (“Waar een wil is, is een Bep”), op intelligente wijze gemixt met de levensloop van George Maduro, een uitstekend gezongen rol van bas-bariton Alexander de Jong, die een van de steunpilaren is in deze voorstelling. Ook de niet-vrolijk stemmende liefdesgeschiedenis van George Maduro en Hedda de Haseth Möller komt aan bod: twee geloven op één kussen, daar slaapt de duivel tussen! De fraai zingende Marlies Ruigrok was een perfecte Hedda.
De internationaal gelauwerde Frank Dolphin Wong vertolkte de rol van vader Jossy Maduro; Wongs uitmuntende bijdrage was, naast die van Alexander de Jong, een belangrijke factor in het welslagen van Maduro. Van de koorklank waren wij minder onder de indruk. Voor de muziek van hedendaags componist Bob Zimmerman hoeft niemand bang te zijn; ook niet degenen die bij de term “hedendaags componist” meteen de hond gaan uitlaten. Voor ons was de muziek van Zimmerman, die ongetwijfeld een groot fan is van Kurt Weill en Leonard Bernstein, er een van hoogtepunten en minder hoge hoogtepunten; van zeer fraaie, ontroerende melodieën (de twee duetten na de pauze waren wonderschoon) tot en met wat sleperige muzikale passages. Er had wat meer vaart in gemogen. Een kortere tijdsduur van de opera had hier uitkomst kunnen bieden Fijne ritmes, dat dan weer wel. Algehele indruk: a job well done. Geldt in grote lijnen ook voor het libretto van Pieter van de Waterbeemd, goede afwisseling van sterke vertelscènes (het is eigenlijk een Stadsopera Comique) en fijngevoelige aria’s. Maar toch ook een uit de bocht gevlogen treurscène, zie hierna.
Valt er dan geen enkel minpuntje te noteren? Jawel, een minpunt, zonder -tje. De opera lijdt aan dezelfde kwaal als zo vele andere opera’s: duurt te lang, van 20:15h tot 22:45h incl. pauze, een dergelijke tijdsspanne is te veel in verhouding tot het gebodene. Kan minimaal een half uurtje af. De opera wordt herhaaldelijk onderbroken door De Onbekende Soldaat die een pathetisch en goedkoop ‘Wat is een held?’ op lijzige wijze de zaal inslingert. Schrappen die rol, irritant. Zegt immers Mattheus 26:24 niet “het ware hem goed, zo die mens niet geboren was geweest”. Waarmee wij natuurlijk de rol bedoelen. Ook te vaak de kreet “wederopbouw”! En de treurzang over George Maduro en zijn tragisch lot, bijna aan het slot, was voor ons te pathetisch: een combinatie van de Dodenherdenking op de Dam en de Passiespelen te Tegelen. Dat het koor juist in die scène van nogal wat tekortkomingen blijk gaf, hielp ook niet mee
Wij beleefden in Den Haag desalniettemin een genoeglijke avond.
Olivier Keegel
