BIEITO VOOR DUMMIES
“In de sterk fysieke en visueel indrukwekkende theatertaal van de Spaanse opera- en theaterregisseur Calixto Bieito belooft deze Giulio Cesare een spannend totaalkunstwerk te worden”.
Is dat niet een fijne voor een pubquiz? Uit welk linguïstisch inferno zou dit vermodderde boldoenerij-citaat afkomstig zijn?
VERNIEUWENDE KIJK OP DE OPERACANON
Het antwoord vinden is niet overdreven ingewikkeld. Maar voor de talloos veel miljoenen die van het gamen losgeweekt moesten worden om gratis (leve de bezettingsgraad c.q. subsidie) Het Muziektheater ingesleept te worden: vooruit, nog een hint, nog zo’n grutspitsig citaat dat een ijskoude poolwind door de schedel doet jagen: “De Spaanse regisseur Calixto Bieito staat internationaal bekend om zijn vernieuwende kijk op de operacanon.”
Bij een “canon”, moet u weten, volgen de stemmen elkaar vlak na elkaar op en imiteren ze elkaar door steeds maar weer hetzelfde deuntje te zingen. In dit geval in het overbekende pseudo-intellectuele dieventaaltje van… onmiskenbaar… De Nationale Opera! Easy guess natuurlijk, maar toch: goed geraden! Opera na opera dezelfde kletsmajorige hoetelwerktaal, niveautje gesjeesde LOI-cursist “Cultuur en Samenleving”.
GERAFFINEERDE ESTHETIEK
Wij van Opera Gazet bevelen niet alleen Opera Gazet aan, wij gaan, net als Louis van Gaal, uit van de Totale Mensch. En de totale mens Calixto Bieito, nou, dat is me er eentje! Petje af. Als operaregisseur kunnen wij hem het best typeren met een paar kernwoorden: subtiel, fijnzinnig; respect voor componist, (en vooral:) librettist, solisten en publiek; geraffineerde esthetiek; wars van goedkoop effectbejag, en nog wel meer parels uit het dossier “Opera Elegance”. Maar toch vooral, en dit overstijgt de kunstvorm opera: een onbetwistbare autoriteit op het gebied van Goede Smaak. Maandag 16 januari kunt u zijn regiekwaliteiten bewonderen in Amsterdam, tijdens de première van Giulio Cesare, en misschien is dat voor u wel voor de eerste keer dat u met het werk van de maestro geconfronteerd wordt. Daarom een gelimiteerde hagiografie, MET beelden. Bent u een beetje voorbereid…
Hector Parra’s opera Wilde. Director: Calixto Bieito.
Uomo universale
Overigens, Bieito is niet alleen toneel- en operaregisseur, maar ook een Shakespeare-kenner: in zijn (Bieito’s) toneelstuk Forests (zie video hierboven) heeft hij Shakespeare’s werken doorgespit op zoek naar elke vermelding van bos, hakhout, bosschages alsmede de flora in het Willie Dobbe Plantsoen. Dus: chaos op het toneel, een enorme berg aarde over de vloer gegooid, kronkelende acteurs (wormen!) en een opblaasboom met rode ballonnen. Het geheel ziet eruit als het feestelijke jubileum van Zorgkwekerij “Bloei” te Pijnacker (“Rommeltuin doei-doei? Dan snel naar firma Boei!“) Andrea Breth zou de bosschages nog eens dunnetjes overdoen in haar jammerlijk mislukte Macbeth bij DNO. By the way: Ook Bieito “deed” in 2003 een Macbeth, het toneelstuk dan. Hij versleet twee scharen om grote happen uit Shakespeare’s tekst te knippen, want who the fuck is Shakespeare after all?
Un ballo in maschera. Regie: Calixto Bieito.
Ein Ball im Klo
Terug naar operaregisseur Bieito en zijn “visueel indrukwekkende theatertaal”. In 2002 regisseerde hij Verdi’s Un ballo in Maschera: een rij van 14 mannen op het toilet, met de broek op de enkels. Als dat geen vernieuwende kijk op de operacanon is! En dat nog wel 14 coupletten lang… Volgden: Don Giovanni als junkie, en een met bloed doordrenkte Entführung aus dem Serail, waarin de ene zanger zijn blaas ledigt op de andere en met een finale waarin nu eindelijke eens de necrofiele medemens ruimschoots aan zijn trekken (no pun intended) komt. Dat de tenor in Webers/Bieto’s Der Freischütz de gehele voorstelling in zijn nakie moest rondhuppelen is natuurlijk kinderspel vergeleken met het giftige brouwsel van Kirill Serebrennikov dat onlangs in Het Muziektheater werd uitgeserveerd.
Tot slot de waarschuwing die DNO op haar website deed uitgaan:
“Waarschuwing vooraf
In deze productie komen seksueel getinte en gewelddadige scènes voor. Deze kunnen als aanstootgevend worden ervaren.”
Dat wordt ongetwijfeld smullen!
Olivier Keegel
Een speels tikje op de kont mag niet meer. Maar die Calixto laten ze gewoon los op straat lopen. Die kan je zomaar in het donker tegenkomen.
Eigenlijk kan hij het niet helpen: hij schijnt seksueel misbruikt te zijn op een Jezuïetenschool, zo heb ik ooit eens gelezen.
Wie het wél kunnen helpen zijn de intendanten.
Inderdaad, maar die zijn meer bezig met hun eigen ego en hun internationaal aanzien.
OK! De eerste recensie is binnen. Peter van der Lint maakt er gehakt van. Twee sterren gemiddeld, 4 voor de muziek, 0 voor de regie. Het is die malloot van een Bieito gelukt! Eerder schreef ik al dat je van goeden huize moet komen om een prachtwerk als Giulio Cesare te verpesten. En ja hoor: Bravo! Vast contract aan die gek aanbieden, DNO? Voor de liefhebbers: ik heb nog een kaartje over voor de matinee op 5 februari. En ook nog een voor de matinee op 21 mei. Marina Rebeka die niet komt.
Zou het beginnen door te dringen?
De kop van die man alleen!
Dat is de schuld van zijn ouders!
Inderdaad, je weet nooit wat je op de wereld zet.
Dat mag allemaal wel zo zijn, maar wie geeft zo’n man dan de klus bij DNO? En hebben we daar geen Raad van Toezicht? En moet je kijken welke coryfeeen daar wel allemaal niet in zitten! Ik zou zeggen: dames en heren, ga je werk doen! Jullie zitten daar toch niet voor de lol soms?
Ik heb dat bestuur wel eens aangeschreven, met de vraag hoe ze denken over het dictatoriale, op censuur gebaseerde persbeleid van DNO. Geen antwoord, uiteraard. Dit zijn de “coryfeeën” van de Raad van Bestuur: Else Bos is een bankmevrouw, Rochdi Darrazi handelt in scheermesjes, Bernard Foccroulle is een Belg, Louise Fresco is een kei in voedseltechnologie, Sadik Harchaoui (Marokkaan) weet alles van traditionele conflictoplossing bij Berbers, Robert Swaak is een bankmeneer, Tjark Tjin-A-Tsoi houdt zich bezig met toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek, en Paul Waarts is rechter en voormalig danser.
U doet Bernard Foccroulle tekort door hem alleen weg te zetten als Belg. Hij is organist, componist en is directeur van de Brusselse Munt en van het Festival van Aix-en-Provence geweest en dus waarschijnlijk het enige lid van de Raad van Toezicht van DNO met een opera-achtergrond.
vergeet het maar. Hij is idd een zeer getalenteerd organist maar een opera achtergrond dat had ie niet. Alles te danken aan Bernd Loebe en toen nog tony pappano. Maar je hebt gelijk wat komt die in godsnaam in Amsterdam doen?
Hij had inderdaad geen opera-achtergrond toen hij werd benoemd tot directeur van De Munt, maar na Brussel en Aix-en-Provence had hij die wel degelijk! Ik heb mij niet afgevraagd wat hij in Amsterdam komt doen. Hij lijkt mij het enige gekwalificeerde lid van de Raad van Toezicht. Overigens heeft ook de inmiddels overleden Engelsman Sir Peter Jonas, voormalig intendant van English National Opera en Staatsoperndirektor in München, ooit deel uitgemaakt van de Raad van Toezicht van DNO!
Een Raad van Toezicht is tegenwoordig niet meer dan een erebaantje terwille van ‘kijk mij aan ik zit erin’ en heeft geen enkele inspraak in wat b.v. bij de Nationale Opera gebeurt als de centjes maar kloppen. De tendens heden ten dage is, en niet enkel in Nederland, om sowieso een bepaald publiek naar binnen te lokken dat totaal onkundig is als de zaal maar vol zit en het klapt al is het gebodene van een bedenkelijk niveau, ook wat zang c.q. directie betreft. Operahuizen i.h.a hebben geen boodschap meer aan de ‘Jurassic Park’ onder de liefhebbers al is dat… Read more »
Absoluut! De Raad van Toezicht interpreteert het “toezicht” op de meest bekrompen wijze (overigens niet alleen bij DN0). Het is zeer zorgelijk op welk publiek DNO mikt en op welke wijze de zaal wordt gevuld. Wel eens bij een groep tieners gezeten die in het kader van “iets cultureels voor school” gratis naar binnen mochten (moesten), zich stierlijk verveelden en zich daar ook naaar gedroegen? Ik wel. Geen genoegen. Maar goed: stoelen weer bezet, bezettingsgraad weer omhoog, subsidieaanvraag op grond van bezettingsgraad weer steviger verankerd. Opera’s “besmeuren”, zoals jij terecht zegt, met MeToo-, Woke- en andere policor drek is een… Read more »
Helemaal mee eens. Ik had het genoegen een van de leden van de Raad ambtshalve van nabij mee te maken, en toen ik diens naam in dit kader tegenkwam dacht ik: Tjonge, heeft ie van opera ook al (geen) verstand? Mijn vraag “Jullie zitten daar niet voor de lol soms?” was dan ook een retorische. Maar ik blijf ook een optimist. Uit eigen ervaring weet ik dat je jonge mensen wel degelijk kunt interesseren voor het echte werk!
Had ik al een keer geschreven dat dit soort onzinnige subsidie verslindende producties een halt moet worden toe geroepen!
Ik weet het niet hoor maar als je heden ten dage je hand al dan niet per ongeluk op iemands onderrug plaatst, kun je ernstig in de problemen komen. Ik begrijp de solisten niet die aan zo’n productie hun naam verbinden. Carrière? Dan maar ZZP’er worden. Er moet op alle mogelijk manieren ‘verbinding’ tot stand worden gebracht. Nou dat is hier aardig gelukt. Waar blijven nu de feministen! Overigens schoot ik af en toe in de lach om de coloraturen die op het juiste moment schenen te komen of was dit een geniale verbinding tussen regisseur en dirigent.
Ik snap het huidige publiek niet meer, ze “gaan “naar de opera’s zonder enige kennis van het verhaal…dan geef je alle idiote regisseurs de kans om hun bizarre visie weer te geven. Ik weet de productie Salome nog met mitrailleurs op het podium, en een Johannes de doper vertolkt moest worden door een of achterlijke bodybuilder onder het bloed op te laten komen. Dit om de kirrende homo’s schijnbaar te kietelen… was ook zo een bezopen voorstelling….wordt alleen maar gekker, Maarten van Rossum had het over geschiedenisles op de scholen, als het huidige publiek zich een keer inleest in het… Read more »
De weerzin onder zangers tegen regietrash is groot. Maar ja, er moet brood op de plank komen. Alleen de Kaufmannen en Beczala’s van deze wereld kunnen het zich permitteren tegen de waanzin stelling te nemen. De strategie van DNO richt zich op onbekende, policor-opera’s; op “geactualiseerde” producties; op Woke; op regisseurs die het libretto verknallen; en op “nieuw en jong” maar ondeskundig publiek, dat alles slikt omdat men niet beter weet. Een hele generatie heeft nog nooit een authentieke, librettogetrouwe uitvoering gezien. Bij DNO is doel #1 een wit voetje halen bij de internationale operawereld en de “ruim denkende” recensenten… Read more »
Nou dat “lijdt” geen twijfel…. Wat een “talent”! ( taal en zetfouten voorbehouden.)