LA FORZA DEL DESTINO: Merci Stefano !

Laten we beginnen met de enscenering. Waar in Europa kunnen we nog librettotrouwe en conceptvrije operavoorstellingen zien in majestueuze decors ? Waar worden solisten en koorleden nog getooid in fraaie kostuums in plaats van zwart-witte maatpakken of ruimtepakken ? Waar wordt repertoire gespeeld waar mensen zich nog voor willen verplaatsen ? Het antwoord op al deze vragen is uiteraard: de Luikse opera. En deze productie van La Forza del destino  tikt al deze vakjes aan. Voor elke scène een nieuw decor (hoe lang is het geleden dat we nog een voorstelling bijwoonden waar de voorstelling enkele minuten stopte om een decorwissel mogelijk te maken), het ene al wat mooier dan het andere. De foto’s spreken hier boekdelen. En dat de personenregie misschien niet optimaal uitgewerkt was, zal ons worst wezen: het drama zit voor ons in de fantastische muziek van het genie Verdi, niet in de “entartete” geestesspinsels van een op sensatie beluste regisseur.

Muzikaal werd helaas geopteerd voor de “definitieve” versie van de opera zoals die op 27 februari 1869 in première ging in de Milanese Scala.

Voordeel van die versie is uiteraard dat de oorspronkelijke prelude vervangen werd door een van Verdi’s bekendste ouvertures. Maar wat dramatische kracht betreft is de oerversie, enkele jaren geleden nog te zien in Antwerpen en Aken, een stuk sterker: na het duel aan het einde van het derde bedrijf volgt nog een scène voor Alvaro en aan het einde van de opera springt Alvaro van de rotsen zijn eigen dood tegemoet.

In tegenstelling tot de definitieve versie is er geen redding van het noodlot mogelijk. Tegelijk kunnen we deze keuze wel begrijpen: de opera is in zijn definitieve versie al zwaar genoeg voor de solisten. Bovendien werd de opera zonder coupures uitgevoerd, iets wat we steeds enorm waarderen.

Een ander punt waarop Stefano Mazzonis di Pralafera een onvergetelijke erfenis achterlaat, is de kwaliteit van de solisten die hij naar Luik wist te brengen. Akkoord, er was een paar keer sprake van vergane glorie maar vaak viel onze mond open wanneer we de rolbezettingen onder ogen kregen en ook op dat punt is deze productie van La forza del destino een mooi voorbeeld.

De opera is niet zo eenvoudig te bezetten en dat geldt even goed voor de bij- als de hoofdrollen. In Luik was echter elke rol vrijwel optimaal bezet. De Argentijnse tenor Marcelo Alvarez hoeft allicht geen introductie en hoewel zijn stem in essentie lyrisch is, maakte hij grote indruk als Don Alvaro. Voorzichtig begonnen kwam hij echt los vanaf zijn aria “La vita è inferno … O tu che in seno agli angeli” aan het begin van het derde bedrijf en vanaf dan volgt het ene hoogtepunt na het andere in de twee duetten met de Don Carlo van Simone Piazzola, een grote belofte als Verdi-bariton. De uit Uruguay afkomstige sopraan Maria José Siri heeft een krachtige en ook in de hoogte trefzekere stem maar past vocaal eerder bij de vroegere Verdi-rollen zoals Odabella of Lady Macbeth. We kunnen ons voorstellen dat een genuanceerdere interpretatie van Leonora mogelijk is maar ze wist ons alleszins geregeld op het puntje van onze stoel te brengen. En dan moet het beste nog komen: we kennen de Italiaanse bas Michele Pertusi al bijna dertig jaar en hij weet nog steeds te imponeren met zijn diepe basstem waar de jaren geen vat op lijken te hebben. Hij domineert door zijn ingetogen spel moeiteloos het toneel.

Renato Palumbo is een dirigent die er om bekend staat dat hij de zaken strak in de hand houdt en dat is bij deze productie van La forza del destino niet anders. Van begin tot einde stuwt hij het orkest van de ORW foutloos doorheen de schitterende partituur waarbij hij in zijn enthousiasme het orkest af en toe de solisten liet overstemmen. Mooi was ook het uitgebreide koor.

Stefano Mazzonis di Pralafera

Deze productie (en het verdere seizoen) zijn nog helemaal het geesteskind van Stefano Mazzonis di Pralafera. We kunnen alleen hopen dat zijn opvolger Stefano Pace, die op 1 oktober 2021 zijn functie opneemt, zijn werk zal verder zetten.

Hugo Delava