Muti beter kunnen

Much ado about not so much

Natuurlijk waren er in dit “Puccini-jaar”, de honderdste sterfdag van de componist, nogal wat evenementen, het een wat beter geslaagd dan het ander. Ook de Italiaanse staatsomroep RAI ging zich ermee bemoeien, en dat beloofde wat, want Riccardo Muti (die nog bijna intendant bij DNO was geweest!) werd in stelling gebracht. Kon het beter? Het concert zou plaatsvinden in Puccini’s geboortestad Lucca, een openluchtlocatie die plaats biedt aan tienduizend toeschouwers, live uitgezonden op de zender Mondovisione. Een mega-evenement dus, de verwachtingen waren torenhoog gespannen. Helaas draaide het uit op een grote teleurstelling. Beter niet meteen een recensie, naar even laten bezinken. We hebben het hele spektakel opnieuw bekeken en beluisterd, via het in Italië beschikbaar “Raiplay”, maar nu kan iedereen ervan genieten via YouTube. Een frisse kijk dus, om na te gaan of de eerste indruk onveranderd was gebleven. En dat was het geval. The Big Event beoordelen wij nog steeds als een gemiste kans.

Om te beginnen een detail: de operaprogramma’s van de RAI zijn helaas berucht om de populaire presentatoren die meestal volledig incompetent zijn op het gebied van opera. Wij hadden van presentatrice en actrice Serena Autieri iets meer verwacht. Maar helaas…  Autieri dreunde een uit haar hoofd geleerd tekstje op en toen ze op de improvisatietoer ging, sprak ze ergerlijk  voor haar beurt. Muti, die interessante dingen zei, vooral over het door hem in het leven geroepen Cherubini Orkest, werd herhaaldelijk door Autieri onderbroken.

“Donde lieta uscì” en geen “Mi chiamano Mimì” !

Maar de echte teleurstelling was het programma. Misschien naïef, maar we hadden verwacht dat Muti van de gelegenheid gebruik zou maken om het publiek nu eens kennis te laten maken met iets anders dan het in beton gegoten repertoire. Een keertje Le Villi, of Edgar, of zelfs Il tabarro, Gianni Schicchi, of misschien zelfs La rondine. Valse hoop, zoals Scarpia zou zeggen. Er was ook geen Scarpia deze avond want in een bariton was niet voorzien. Dus kregen we voor de zoveelste keer de slijtplekken uit Tosca, Bohème en Turandot voorgeschoteld. En het korte en weinig veeleisende “Ch’ella mi creda” uit  Fanciulla del West, het refugium peccatorum van veel beginnende tenoren die niet veel willen riskeren. Wel kwam verrassenderwijs “Donde lieta uscì“ uit Bohème aan bod (ook geen moeilijkheidsgraad 10+), en werd ons het traditionele (maar veel lastiger te zingen) “Mi chiamano Mimì” bespaard. Mimì bleef in de kou staan.

Niente “Mi chiamano Mimì”

Naast de slaapverwekkende programmering was er ook nog een bevreemdende verdeling van de aria’s onder de zes hoofdrolspelers. Allemaal prima zangers, maar verkeerd gecast voor de te zingen aria, of erger nog, zonder enige voeling met het Puccini-idioom. Ook werd er door Muti nogal tam gedirigeerd waardoor de zangers enkele stimmlich-acrobatische toeren moesten uithalen. Maar ja, Muti heeft in zijn lange carrière maar twee Puccini-opera’s gedirigeerd, Tosca en Manon Lescaut, en daar heeft hij geen blijvende indruk mee achtergelaten. Zijn keus om het programma af te sluiten met de vierde akte van Manon en daarin de rol van Des Grieux aan Francesco Meli toe te bedelen, was geen gelukkige. Meli moest het “out of his dephts” halen, zowel qua stem als qua temperament.

De titel van het evenement, “Puccini secondo Muti” (Puccini volgens Muti), deed ons verwachten dat er in muzikaal opzicht iets bijzonders stond te gebeuren. Immers, Puccini volgens Muti suggereert een revolutionaire althans verrassende interpretatie, juist omdat Muti geen “Puccini-expert” is, maar wellicht is de wens hier de vader van de gedachte. Wij misten diepte en emotie. Waar is  Antonino Fogliani als je ‘m nodig hebt?

Kortom, het werd een concert zonder grote momenten van pathos, een programma zonder verrassingen, al met al vlak en voor de hand liggend. Jammer, een gemiste kans.  Puccini verdient beter.

Marina Boagno

(vertaald en bewerkt door Olivier Keegel)

Hebt u een opmerking? U kunt deze in de ruimte hieronder plaatsen. Reacties op Facebook worden door de meeste van onze beoordelaars NIET gelezen.