Reis naar een land in oorlog
door Gerard Mosterd
Gisteren, donderdag, Odessa 06-04-2023. Mozart Hotel. Uitchecken, kort ontbijt. De dirigent van het operahuis haalt ons op in de lobby. Rit van Odessa naar Zuid-Moldavische grens. Dit keer op klaarlichte dag. Vanaf de rand van de stad elke paar kilometer militaire checkpoints. Overal gewapende soldaten. De dirigent, automobilist, vertelt me dat een aantal van de mannen van het gezelschap al in het leger dienen. En dat iedere mannelijke medewerker tussen 18 en 60 jaar ieder moment kan worden opgeroepen om in dienst te treden.
In de buurt van de Moldavische grens verandert het landschap naar heuvelachtig. Het aantal checkpoints neemt gestaag toe. Langs dorpjes met fraaie orthodoxe kerkjes staan groepen gewapende militairen die automobilisten stoppen. Ook wij worden gestopt. Paspoort en doel van de reis worden gevraagd. De dirigent meldt me dat hij eigenhandig een officieel document heeft gemaakt voor deze rit om de checkposten ervan te overtuigen dat het hier om een internationaal cultureel project gaat. Ik zie dat veel mannen uitstappen en ondervraagd en gecheckt worden. Oekraïense mannen mogen de grens niet over. Degene die vluchten gaan regelrecht het leger in. Een onwerkelijke, gespannen, zelfs paniekerige sfeer die ik alleen uit oorlogsfilms ken. Ik zie voor het eerst loopgraven.
We rijden de Dniestr rivier over. De natuurlijke grens van Transnistrië, een strook Moldavië waar de Moscovieten een Russisch leger hebben gestationeerd. Met de oorspronkelijke bedoeling om Oekraïne in te sluiten en aan te vallen. De invasie van Oekraïne in februari 2022 is jarenlang grondig voorbereid door de Moscovieten. Afscheid bij de grens van de dirigent die terug in de schouwburg nog een voorstelling in de middag moet spelen. We lopen van de Oekraïense naar de Moldavische grenspost. Paspoorten, bagage gecheckt. Van het Cyrillische schrift naar het Latijnse alfabet in het Roemeens. De Roemeense taal is voor ons makkelijker te herkennen en te begrijpen.
Op de parkeerplaats achter de Moldavische grens vangt onze privé chauffeur ons op. Een paar uur door Moldavische landschappen naar het vliegveld in Kishinev. Moldavische lunch op vliegveld. Overstap in Warschau. Laat op Schiphol. Vrijdag tourvoorbereidingen in Nederland:
zondag 9 april Theater aan het Vrijthof, Maastricht
maandag 10 april Theater Castellum, Alphen aan den Rijn
dinsdag 11 april Goudse Schouwburg Gouda
woensdag 12 april Toon Hermans Theater, Sittard
donderdag 13 april Theater De Flint, Amersfoort
vrijdag 14 april Schouwburg De Harmonie, Leeuwarden
zondag 16 april Nieuwe Luxor, Rotterdam (Tevens opname film.)
Nadre inlichtingen vindt u HIER.