MESE MARIANO/SUOR ANGELICA: vrouwen aan de macht !

Bestaat de perfecte operavoorstelling ? Vermoedelijk niet, maar af en toe beleven we een avond waar alle elementen in een onberispelijke symbiose samenkomen en het geheel aangenaam dicht bij ons ideaalbeeld in de buurt komt. Tegelijkertijd kunnen we ook in die gevallen niet vermijden steeds enkele imperfecties te ontdekken. Het is ook vanuit dat perspectief dat deze recensie gelezen dient te worden.

Als je er over nadenkt is het bizar dat nog niemand op het idee kwam om Giordano’s Mese Mariano en Puccini’s Suor Angelica op één avond te spelen. Niet alleen liggen beide werken thematisch dicht bij elkaar, hun wereldpremières liggen slechts acht jaar uit elkaar. Tegelijkertijd verschillen de opera’s muzikaal erg van elkaar. Nog een overeenkomst: op één kleine rol in Mese Mariano na worden alle zangpartijen ingevuld door vrouwenstemmen. De Luikse opera gaat hier trouwens nog een stap verder: ook het ganse productieteam en de dirigent die verantwoordelijk zijn voor deze productie zijn van vrouwelijke kunne.

Mese Mariano is een echte rariteit (we hebben slechts weet van één relatief recente opvoering in Martina Franca) en dan zijn we altijd dubbel geïnteresseerd. We hebben door onze nieuwsgierigheid al veel onbekende en onbeminde parels leren kennen maar dat betekent niet dat bij elke “opgraving” sprake is van een meesterwerk.

Hoewel Giordano in de korte eenakter een veelvoud aan verschillende emoties muzikaal uitbeeldt, voelden we toch een gemis aan melodische vondsten en blijft de muziek toch wel in de schaduw van de prachtige klankbeelden van Puccini die ons na de pauze ten deel vielen. De hoofdrol van Carmela, een vrouw die gedwongen werd haar zoontje af te staan aan een weeshuis en het kind nu komt bezoeken maar het niet te zien krijgt, werd in Luik met veel pathos en overtuigingskracht gezongen door de Italiaanse Serena Farnocchia. In de opera is er eigenlijk slechts één aria en Farnocchia weet door haar spel en zang perfect de vertwijfeling van de moeder  weer te geven wiens kind werd afgenomen. De Litouwse mezzosopraan Violeta Urmana toont in de kleine rol van de moeder-overste vooral haar toneelpersoonlijkheid.

Suor Angelica maakt samen met Gianni Schicchi en Il tabarro deel uit van Il trittico, een drieluik dat in 1918 in New York in première ging. Sindsdien worden de werken vaak apart of, zoals Luik, in combinatie met een andere korte opera gespeeld. Hoewel Puccini zelf erg van het werk hield, bereikte het nooit de populariteit van de rest van zijn rijpere oeuvre. >>

>> Nochtans biedt Suor Angelica alles wat kenmerkend is voor Puccini maar dan in compacte vorm: grote emotie, meeslepende muziek en een vrouwelijke protagonist die aan het einde het loodje legt op zo een manier dat menig operaliefhebber stiekem een traan wegpinkt. Helaas komen we hier bij hetgeen de voorstelling die we bijwoonden wat ons betreft de kwalificatie “perfect” kost. Serena Farnocchia kon als Suor Angelica haar glansprestatie in “Mese Mariano” jammer genoeg niet doorzetten. Verschillende noten werden te vroeg afgebroken en de hogere noten, vooral in de finale, klonken geforceerd en eerder onaangenaam. We hoorden dit al beter en ook de zangeres hoorden we al in beter doen, in een ander repertoire. Vocaal indrukwekkend daarentegen was Violeta Urmana, hier in de rol van de tante van Angelica, die de dood van Angelica’s zoontje komt melden. Tenslotte werden we aangenaam verrast door de levendige Suor Genovieffa van Claudia Muschio die inviel voor de zieke Morgane Heyse.

Last but not least voor wat betreft het muzikale gedeelte van de avond willen we nog blijk geven van onze bewondering voor de Oekraïense dirigente Oksana Lyniv die de geschiedenis in zal gaan als de eerste vrouwelijke dirigent die ooit optrad in Wagnerbastion Bayreuth. Zij bracht een zeer gedetailleerde en boeiende vertolking van beide partituren, een lezing waar het orkest van de ORW haar enthousiast in volgde.

Wat een verademing om te zien dat twee opera’s die zich afspelen in een klooster geënsceneerd worden zonder de tegenwoordig obligate aanwezigheid van fascisten, machinegeweren en autowrakken. Neen, in Luik zagen we een klassieke maar oerdegelijke en dynamische enscenering (we zagen zelden een betere personenregie) van Lara Sansone in een prachtdecor van Francesca Mercurio. Eens te meer een bewijs dat een actualisering of conceptualisering niet nodig is om een sterke voorstelling te brengen.

Met dit dubbelluik brengt de ORW een van zijn beste producties van de laatste jaren. Er is voor elk wat wils, de nieuwsgierigen kunnen kennis maken met het onbekende Mese Mariano terwijl de eerder behoudgezinde toeschouwer zich bij Suor Angelica kan laven aan de prachtige klankbogen en het pathos van Puccini, dat alles in een productie die een lust is voor het oog. Het leven van een recensent kan mooi zijn !

HUGO DELAVA