CORINNE’S COLUMN #21

Haenchen versus Rattle

Maestro Haenchen had ooit voor de opera Parsifal het perfecte bloemenmeisjesensemble samengesteld. Dat vonden zijn assistent Julian Reynolds en ik uiteraard ook, want ik was er een van. De “laagste” in rang , 3e van de tweede groep, maar “dabei sein ist alles”. De eerste muzikale repetitie is altijd heel spannend en omdat Hartmut voor mij een soort halfgod was en eigenlijk nog steeds is, was het nog spannender. En dan maak je dus een fout en stopt Hartmut met dirigeren en zegt: “Da hat jemand einen Fehler gemacht, wir versuchen es nochmal bitte.” Eerlijk als ik ben wees ik op mezelf en zei: “Ja, das war ich, sorry…….”

Omdat Hartmut toen al in de “ontdooide” fase was, niet meer zo enorm streng en DDR- serieus zeg maar, wees hij links en rechts van zichzelf en zei grinnikend: “Immer auf die anderen zeigen, immer sind die anderen schuld”, en zijn ogen twinkelden. Dat was ook het adagium van zijn assistent Julian Reynolds die ooit zei: “Never admit you made a mistake. If you make a mistake during a recital or concert, immediately look at the pianist. Everyone in the audience will believe the pianist made a mistake.”

Verder verliepen de repetities en ook de voorstellingen voortreffelijk. Een aantal jaren daarna werd de Parsifal-productie herhaald en ditmaal met Simon Rattle die toen nog niet door The Queen tot ridder gemept was. Iedereen was super excited. OMG! Geweldig wordt het, zingen onder leiding van DE  Simon Rattle. Ik deelde die vreugde niet en dacht: geen Hartmut helaas, we moeten het met meneer Ratel doen. Maar je moet iedereen een kans gegeven natuurlijk. En daar was de eerste repetitie voor de bloemenmeisjes en ik was ronduit teleurgesteld. In ras tempo werd het er allemaal doorheengejast, zonder de Hartmutiaanse diepgang en uitleg waarom een bepaalde noot of frase op een bepaalde manier gezongen moet worden volgens de Urfassung.

Nope, Simon vond alles prima, de bladen van zijn partituur vielen zo nu en dan terug dus dan weet je: hier is geen huiswerk gedaan, een nog maagdelijke partituur, het zou me niks verbazen als er geen enkele aantekening in staat. De partituren van Hartmut daarentegen, met honderden aantekeningen, zagen eruit alsof het antiquariate artifacten waren uit een Middeleeuws monnikenklooster. Simon maakte ook veel te veel grapjes, maar misschien was hij wel zenuwachtig. Een dirigent is immers ook maar een mens wanneer het niet halfgod Hartmut Haenchen is.

En toen kwam eigenlijk het klapstuk waardoor arme Simon nog meer in mijn achting daalde. Ik had een laklederen broek aan met van die disco-glittertjes en ik zag ‘m al kijken. Hij sloeg af en zei: “I have to ask you something, where did you buy those amazing pants you are wearing, because I want to buy one for my wife.” Dat was toen al vrouw #3 denk ik, the lovely Magdalena Kozena. Ik antwoordde: “On the Haarlemmerdijk in a shop where they also sell all kinds of SM stuff.” Hij juichte: “Ooooh lovely, that’s where I go after my walk through the red light district.” En iedereen schaterde, behalve ik, ik kon alleen maar denken: “Waar is maestro Hartmut  Haenchen met al zijn kennis en kunde en die zweem van mystiek die om hem heen hangt.”

Hartmut zou zoiets nooit gezegd hebben… waardoor hij mysterieus bleef. En zo hoort dat voor een echte Maestro.